اگر دل ببندی هر خراباتی بهشت است...

-حق با توست آقا معلم، شغل سوای مشغله است. آدمیزاد مشغله میخواهد. تو هم مشغله پیدا میکنی.

+میدانی درویش، مشغله کار کلّه است، کار کلّه هایی که باد دارد. اما حالا دیگر این جور کلّه ها به درد نمیخورد. قرار است کلّه ها را از باد آرزو خالی کنیم. قرار است بشویم گدای واقعیت، گدای رفاه، گدای پایین تنه، گدای نانی که ازمان دزدیده اند. حالا دیگر شده ایم مرغهای قدقدکننده به خاطر یک تخم.

-آدمیزاد تخم مرغ نیست که تا همیشه زیر پر و بال کسی باشد، هرکدام از ما یک روزی باید سر از تخم در بیاوریم.

+شعر میگویی درویش. این حرفها را از عهد بوق تا حالا توی کتابها نوشته اند. سر از تخم در آوردن! آن هم توی این دنیا؟ توی این ده؟ آن هم وسط این واقعیت؟

-خیلی دمقی که آمده ای توی این ده؟ ببینم آقا معلم میخواستی کجا بفرستندت؟ توی بهشت هم اگر بی رضایت خودت بروی بدل میشود به جهنم. چرا روزگار را به خودت سخت میکنی؟ اگر دل ببندی هر خراباتی یک بهشت است. تو تنها مانده ای. وحشتت گرفته. تو که دنبال مشغله میگردی، باید بتوانی با تنهایی کنار بیایی. درویشت هم تنهاست، عزایی ندارد، عین خار بیابان.

+ تو تنها نیستی درویش. تو ادای تنهایی را در می آوری. عین یک نارون وسط دشت، یا نه، عین همان بته ی خار. ریشه ات توی زمین است. چتر آفتاب و بارانت بالای سر. خزنده و چرنده و پرنده دور و برت. یا وابسته بهت. یا محتاجت. یکی دانه ات را ور می‌چیند، یکی زیر سایه ات میخوابد، یکی ساقه ات را میچرد. آدمی مثل من تو همچه دنیایی تنهاست. چه تو این ده باشد چه تو شهر چه هرجای دیگر. اما تو مال تو کتابهایی. اما هنوز راست راست داری راه میروی، چون ریشه داری. اما دور من هنوز نرسیده؛ من حتی روی این زمین جایی ندارم، چه برسد به توی کتابها. میدانی که نهال هرچیزی را از روی زمین بر میدارند و توی کتابها نشا میکنند.

نفرین زمین

جلال آل احمد

صفحه ۷۰-۶۸